Wat zijn de oorzaken van gehoorschade?

Horen begint bij de verwerking van geluid. En geluid? Dat is eigenlijk niets meer dan een trilling van lucht die wordt opgevangen door de oorschelp en vervolgens in de gehoorgang gestuurd wordt richting het middenoor. Daarna volgen een aantal stappen mekaar op:

• De trillingen brengen het trommelvlies in beweging;
• Hierachter zitten drie gehoorbeentjes, die mee gaan bewegen en het geluid versterken
• De gehoorbeentjes geleiden het geluid naar het binnenoor – en hiermee naar het slakkenhuis. Dit is gevuld met vloeistof en haarcellen
• Als de gehoorbeentjes bewegen, beweegt de vloeistof in het slakkenhuis mee. De haarcellen vangen deze trillingen op en zetten ze om in een elektrisch signaal
• De gehoorzenuw geeft dit elektrisch signaal door aan de hersenen
• De hersenen transformeren dit signaal tot geluid dat we begrijpen

Oor en hersenen werken dus op onevenaarbare wijze samen: op minder dan een seconde zetten we geluidsgolven om naar geluiden die we begrijpen en kunnen thuisbrengen zonder al te veel moeite. En het is enkel als dit ingewikkelde mechanisme vlekkeloos werkt, dat we perfect kunnen horen.

Maar liefst tien procent van onze Belgische bevolking heeft te kampen met gehoorschade. Veel gevallen hiervan kunnen we in principe behandelen of compenseren met hoorapparaten – als deze problemen snel worden opgespoord, tenminste. Jammer genoeg is dit niet zo in de praktijk: maar liefst drie vierde van deze tien procent laat zich niet testen. En hiermee verergert niet enkel hun gehoorproblemen, maar daalt ook hun levenskwaliteit drastisch.

Er zijn verschillende soorten gehoorverlies, waarvan volgende twee de belangrijkste of meest voorkomende zijn. 

• Geleidingsverlies of transmissiedoofheid: dit type gehoorverlies betekent dat er iets mis is met het uitwendig oor of middenoor. Hierbij wordt het geluid niet meer volledig overgedragen, wat zorgt voor een verlies aan geluidsintensiteit. Vaak gaan deze problemen vanzelf weer weg. Blijven de klachten? Dan kunnen deze meestal opgelost worden door buisjes te plaatsen, het oor schoon te maken, … 
• Perceptief gehoorverlies of perceptiedoofheid: bij dit type gehoorverlies spreken we over problemen die plaatsvinden in het binnenoor, de gehoorzenuw of de hersenen. Deze problemen beïnvloeden de waarneming van geluid: het volume blijft normaal, maar de klanken worden moeilijk van elkaar te onderscheiden. Perceptief gehoorverlies vraagt bijna altijd om hoorapparaten als oplossing.

Verder zijn er ook nog specifiekere gehoorproblemen:

• Plotselinge doofheid: dit probleem treedt op van het ene ogenblik op het andere, zonder vaste oorzaak. De ernst hiervan verschilt afhankelijk van de oorzaak – waarvan er veel verschillende kunnen zijn. Dit soort doofheid kan na enkele weken over gaan, maar moet toch zo snel mogelijk medisch behandeld worden.
  
  
• Tinnitus: deze aandoening zorgt voor een aanhoudend fluitend geluid in het oor. De mogelijke oorzaken van oorsuizen zijn talrijk. Acute tinnitus moet zo snel mogelijk door een arts behandeld worden.